WIM

Upadek…

Sytuacja, w której nastąpiło gwałtowne, niezamierzone zetknięcie ciała z podłożem, to zdarzenie niepożądane, do którego dochodzi najczęściej w wyniku jednoczesnego zadziałania wielu niekorzystnych czynników. Występuje on nie tylko w domu i w najbliższym otoczeniu, ale również w szpitalu. Upadki są jedną z poważnych przyczyn utraty sprawności, szczególnie wśród osób starszych. Mogą one prowadzić do zespołu stresu pourazowego, wychłodzenia organizmu czy odwodnienia. Towarzyszą mu rozległe stłuczenia oraz złamania kości. W rezultacie doprowadza to do niepełnosprawności i trudności w samoopiece i samopielęgnacji. Do większości upadków dochodzi podczas wykonywania prostych codziennych czynności takich jak np.:

wstawanie
siadanie
chodzenie
pochylanie sie

Przyczyny upadków

Przyczyny upadków dzielimy na wewnętrzne i zewnętrzne.

PRZYCZYNY WEWNĘTRZNE – związane są ze stanem chorobowym pacjenta, zaburzeniami w obrębie organizmu oraz wiekiem. Zaliczamy do nich:

• Znaczne osłabienie funkcjonowania narządów zmysłu, które biorą udział w kontroli postawy czyli narząd słuchu, wzroku, równowagi oraz układów mięśniowego i nerwowego
• Różnego rodzaju choroby neurologiczne – np. choroba Parkinsona jak, również stan po udarze mózgu, który w znacznym stopniu upośledza sprawność motoryczną
• Zmniejszenie sprawności wynikającej ze zmiany postawy ciała, która cechuje się pochyleniem do przodu i poruszaniem się drobnymi krokami
• Związane z chorobami układu krążenia – zaburzenia rytmu serca, nadciśnienie, choroba niedokrwienna serca;
• Zaostrzone choroby przewlekłe (przewlekła obturacyjna choroba płuc, astma).
• Choroby o ostrym przebiegu (hipoglikemia, zapalenie płuc, niedokrwistość).
• Uszkodzenie wzroku będące następstwem chorób powodujących obniżenie adaptacji do ciemności, ostrego światła i widzenia przestrzennego.
• Choroby związane z narządem ruchu – różnego rodzaju zapalenia, zniekształcenia jak również zwyrodnienia stawów.
• Choroby psychiczne depresja, stany lękowe i otępienie.
• Konieczność unieruchomienia kończyny w opatrunku gipsowym.
• Każda choroba infekcyjna i nieinfekcyjna, która pogarsza ogólny stan pacjenta i jego sprawność ruchową.

PRZYCZYNY ZEWNĘTRZNE – związane są ze środowiskiem i otoczeniem, w którym pacjent przebywa. Są to:

• Brak poręczy i uchwytów.
• Nierówne powierzchnie.
• Śliskie podłogi.
• Nieodpowiednie oświetlenie.
• Brak sprzętu pomocniczego – kule, laska, balkonik.
• Nieprawidłowo dobrane obuwie.

W szpitalu poinformuj personel medyczny o

• Dotychczasowych upadkach i okolicznościach w jakich do nich doszło.
• Zawrotach głowy, zaburzeniach równowagi – jeśli takie u Ciebie występują;
• Wszelkich przyjmowanych regularnie lekach również o tych bez recepty,
• Preparatach ziołowych, a także o lekach zażywanych doraźnie;
• Ospałości, słabej koordynacji, dezorientacji – mogą być to skutki uboczne przyjmowanych przez Ciebie leków.
• Problemach w poruszaniu się, wstawaniu i kłopotach z utrzymaniem równowagi.
• Problemach ze stopami i nogami – jeśli takie u Ciebie występują.

Personel medyczny pomoże Ci

• Zaadaptować się w nowym miejscu i zadbać o Twoje bezpieczeństwo.
• Pokaże drogę do punktu pielęgniarskiego, Twojej sali i toalety.
• Wskaże gdzie jest włącznik światła.
• Pokaże jak również przećwiczy z Tobą korzystanie z systemu przywoławczego (dzwonka).
• Personel na podstawie obowiązującej dokumentacji oceni czy grozi Ci ryzyko upadku. Razem z Tobą i Twoją rodziną omówi zasady bezpiecznego poruszania się.

Pamiętaj

• Jeśli na co dzień nosisz okulary lub aparat słuchowy zabierz je ze sobą do szpitala.
• Używaj obuwia stabilnego na płaskiej, antypoślizgowej podeszwie w odpowiednim rozmiarze, najlepiej zapinanego na rzepy lub wiązanego na sznurowadła.
• Jeśli na co dzień przy chodzeniu korzystasz z kuli czy laski zabierz je ze sobą do szpitala (pamiętaj sprzęt pomocniczy trzeba podpisać swoim imieniem i nazwiskiem).
• Trzymaj blisko siebie rzeczy, z których często korzystasz: telefon, okulary, butelkę z wodą.
• Podczas chodzenia zwracaj uwagę na znaki ostrzegawcze, które informują Cię o śliskich i mokrych powierzchniach.
• Dzwonek miej zawsze na wyciągnięcie ręki, abyś mógł wezwać pomoc w razie potrzeby.
• Pierwsze wstanie z łóżka po zabiegu operacyjnym zawsze odbywa się w obecności personelu medycznego – NIGDY NIERÓB TEGO SAM.
• Po dłuższym leżeniu w łóżku wstawaj powoli i stopniowo (usiądź – opuść nogi – sprawdź czy nie kręci ci się w głowie – powoli wstań).
• PRZESTRZEGAJ ZALECEŃ PERSONELU ONE SĄ DLA TWOJEGO BEZPIECZEŃSTWA (zakazu chodzenia, nakazu chodzenia według wyuczonego przez rehabilitanta schematu).
• Mając trudności w poruszaniu się, wychodząc z sali nie zapomnij o kuli lub balkoniku – poproś o pomoc pielęgniarkę, opiekunkę, rehabilitanta lub rodzinę.
• Nie wychylaj się z łóżka po przedmioty leżące na podłodze – WEZWIJ DZWONKIEM PERSONEL.
• Kąpiąc się w łazience korzystaj z dostępnego sprzętu pomocniczego lub wykonaj taką kąpiel korzystając z pomocy (rodziny, opiekuna, pielęgniarki).
• W przypadku złego samopoczucia, zwrotów głowy – WEZWIJ PERSONEL MEDYCZNY.
• Zawsze zachowaj ostrożność przy drzwiach, a szczególnie otwierających się na zewnątrz.
• Meble szpitalne np. szafki przyłóżkowe, przejezdne stoliki na posiłki mają kółka, które mogą odjechać i nie stanowią bezpiecznego oparcia.
• Przed przeniesieniem się na wózek zawsze wciśnij hamulce i sprawdź, czy podnóżki są podniesione.
• Jeśli przy wypisie ze szpitala masz problemy z chodzeniem poproś o wózek inwalidzki lub balkonik, który na pewno ułatwi dotarcie do środka transportu.
• ZAWSZE POPROŚ O POMOC GDY JEST ONA POTRZEBNA.

Rodzina, odwiedzający

• Jeśli wiesz o wcześniejszych upadkach pacjenta – POINFORMUJ NAS.
• Nie przestawiaj mebli podczas wizyty – jeśli korzystasz z krzesła odstaw je na miejsce.
• Pozabieraj wszystkie zbędne przedmioty i torby – Ważne aby pacjent miał przestrzeń wokół swojego łózka i na szafce.
• Jeśli masz jakiekolwiek obawy dotyczące bezpieczeństwa pacjenta – PRZEKAŻ NAM TO.

Twój dom jest przestrzenią, którą znasz

jednak sprawdź swoje otoczenie i żyj bezpiecznie

Drogi pacjencie poniżej kilka wskazówek co możesz zrobić by zminimalizować spowodowanie upadku w swoim otoczeniu

• Zadbaj o siebie (spaceruj, ćwicz) w ten sposób wzmacniasz swoją sprawność fizyczną.
• Pamiętaj o wprowadzeniu do diety produktów zawierających białko i wapń. Jedz pieczywo pełnoziarniste oraz warzywa i owoce (pomoże Ci to zmniejszyć ryzyko złamań) zadbaj o prawidłowy poziom witaminy D.
• Wypijaj około 1,5 litra płynów dziennie. Ograniczenia dotyczą osób z niewydolnością nerek.
• Wykonuj kontrolnie badania wzroku i słuchu – stosuj w razie potrzeby okulary i aparat słuchowy.
• Kontroluj zażywane leki (sprawdzaj terminy ważności i skutki uboczne – niektóre leki mogą powodować zawroty głowy lub senność).
• Jeśli masz kłopoty z poruszaniem się korzystaj z laski, balkonika – zmniejszy to ryzyko upadku.
• Przedmioty codziennego użytku miej w bliskim zasięgu (telefon z zapisanymi numerami alarmowymi).
• Noś wygodne stabilne obuwie z podeszwą antypoślizgową.
• Usuń z podłogi wszelkie dywaniki, chodniki, maty – mogą być one przyczyną wypadku.

W miarę swoich możliwości zadbaj o właściwe wyposażenie mieszkania:

• Pod ścianami ustaw stabilne meble, które mogą okazać się podparciem.
• Nie zastawiaj korytarzy zbędnymi przedmiotami.
• Umieść przedmioty codziennego użytku na odpowiedniej wysokości – nie sięgaj / nie schylaj się po nie.
• Dostosuj meble w domu do wzrostu osoby w nim mieszkającej;
• Zawsze zamykaj drzwi szafek – zasuwaj szuflady;
• Pamiętaj aby krzesła i fotele były stabilne – nie korzystaj z krzeseł z kółkami.
• Pochowaj wszystkie przewody elektryczne.
• Zadbaj o prawidłowe oświetlenie schodów, zamontuj niezbędne poręcze.
• Zamotuj dodatkowe uchwyty w łazience i toalecie – pamiętaj również o macie antypoślizgowej.
• Nie łap się przedmiotów, które nie są na stałe zamontowane w ścianie.
• Unikaj nagłych zmian światła (jasno – ciemno i odwrotnie) – daj swoim oczom czas na dostosowanie się do zmiany.
• Nie zamykaj na klucz drzwi od łazienki.
• W nocy zostaw zapalone światło na korytarzu lub lampkę nocną w pokoju.
• Zanim wstaniesz rozejrzyj się gdzie jest twój zwierzak.
• Unikaj gwałtownego wstawania.
• Zawsze poproś o pomoc opiekuna w codziennych czynnościach.
• Przyczyną upadków może być zbyt długa lub bardzo luźna odzież.
• Unikaj również śliskiej bielizny pościelowej.
• W słonecznym mieszkaniu stosuj systemy zacienienia okien, aby zbyt ostre światło nie oślepiało Cię.