Wojskowy Instytut Medyczny Państwowy Instytut Badawczy z Centralnym Szpitalem Klinicznym Ministerstwa Obrony Narodowej został utworzony 10 grudnia 2002 roku w trakcie reorganizacji wyższego szkolnictwa wojskowego na bazie Centralnego Szpitala Klinicznego Wojskowej Akademii Medycznej.
Stał się jednostkę badawczo-rozwojową i publicznym zakładem opieki zdrowotnej. Nadal jednak tę największą i „sztandarową” placówkę służby zdrowia nazywa się popularnie Szpitalem na Szaserów.
Historia tej instytucji sięga okresu międzywojennego. Pierwszym szpitalem wojskowym w Warszawie był Szpital Szkolny Centrum Wyszkolenia Sanitarnego na Ujazdowie, który został zniszczony w czasie II wojny światowej.
Tradycje tego Szpitala, szczególnie w aspekcie kształcenia medycznego, zostały symbolicznie przekazane w dniu 15 listopada 2003 roku Wojskowemu Instytutowi Medycznemu podczas uroczystego posiedzenia Rady Naukowej na Zamku Ujazdowskim.
W 1945 roku otwarto Szpital Ministerstwa Obrony Narodowej ze 180 łóżkami wraz z polikliniką, zlokalizowany w gmachu dawnej Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa w Warszawie przy ul. Koszykowej 78. Pierwsze wyposażenie materiałowe uzyskano z rozformowanego po zakończeniu wojny 43 Polowego Szpitala Ewakuacyjnego.
W 1948 roku w celu lepszego zabezpieczenia medycznego żołnierzy i ich rodzin w garnizonie stołecznym kierownictwo Ministerstwa Obrony Narodowej podjęło decyzję o budowie Centralnego Szpitala MON w Warszawie. Początkowo planowano jego lokalizację na terenie dawnego Szpitala Ujazdowskiego przy ul. Górnośląskiej. Jednak ze względów strategicznych postanowiono umiejscowić nowy szpital wojskowy na prawym brzegu Wisły. Wybrano lokalizację przy ulicy Szaserów na Grochowie. Teren posiadał dogodne warunki do powiązania instalacji z miejskimi sieciami, możliwość budowy własnej bocznicy kolejowej oraz dobre perspektywy komunikacyjne w kierunku śródmieścia Warszawy. Powołany Komitet Budowy Szpitala pod kierownictwem gen. dyw. prof. dr Bolesława Szareckiego ustalił zadania i szczegółowy program inwestycji. Założono, że szpital będzie zabezpieczał leczenie szpitalne i ambulatoryjne wszystkich żołnierzy oraz osób uprawnionych do korzystania z wojskowej służby zdrowia, w tym chorych kierowanych ze szpitali wojskowych z terenu całego kraju wymagających pomocy specjalistycznej.
Zakładano, że będzie to szpital usługowy na około 1000 łóżek, umożliwiający prowadzenie diagnostyki i leczenia zgodnie z wymaganiami najnowszych osiągnięć wiedzy lekarskiej oraz postępu technicznego. Następnie nadano szpitalowi status kliniczny, ustalono również, że szpital powinien spełniać funkcje Centralnego Szpitala MON. W końcowej fazie budowy podjęto decyzję o dostosowaniu szpitala do prowadzenia prac naukowo-badawczych klinicznych, szczególnie o problematyce związanej ze specyfiką wojskowej służby zdrowia, prowadzenia szkoleń i specjalizacji lekarzy wojskowych.
W roku 1964 uroczyście otwarto Szpital. W trakcie otwarcia podniesiono: „Diagnostyka medyczna, leczenie chorych, praca naukowa, podobnie jak każda praca twórcza, wymaga odpowiedniej atmosfery i rozwija się tym lepiej, im dłuższa jest jej tradycja w określonym środowisku”. Słowa te nic nie straciły na aktualności. Potencjał intelektualny i naukowy instytucji zwiększał się, tworzyły się „szkoły medyczne”, a mistrzowie wychowywali następców. Otwarcie nowego Centralnego Szpitala Wojskowego przy ul. Szaserów było związane z likwidacją dwóch samodzielnych szpitali wojskowych, to jest 1 Wojskowego Szpitala Okręgowego przy ulicy Nowowiejskiej i 2 Centralnego Szpitala Klinicznego WAM przy ul. Koszykowej. Zastąpił je jeden zespół organizacyjny, noszący różne nazwy w latach 1964 –2002, a mianowicie:
2 Centralny Szpital Kliniczny Wojskowej Akademii Medycznej – 1964
Instytut Kształcenia Podyplomowego Wojskowej Akademii Medycznej z 2 Centralnym Szpitalem Klinicznym WAM na prawach Wydziału ds. Kształcenia Podyplomowego – 1967
Centrum Kształcenia Podyplomowego Wojskowej Akademii Medycznej – 1974
Centralny Wojskowy Szpital Kliniczny z Centrum Kształcenia Podyplomowego WAM – 1983
Centralny Szpital Kliniczny Wojskowej Akademii Medycznej – 1986
Centralny Szpital Kliniczny Wojskowej Akademii Medycznej z Polikliniką Samodzielny Zakład Opieki Zdrowotnej – 1999
Wojskowy Instytut Medyczny z Centralnym Szpitalem Klinicznym Ministerstwa Obrony Narodowej – 2002
Szpital na Szaserów jest centralnym ośrodkiem klinicznym, dydaktycznym, konsultacyjnym i naukowo-badawczym wojskowej służby zdrowia. Do jego podstawowych zadań statutowych należy:
działalność diagnostyczno-lecznicza wielospecjalistyczna na wysokim poziomie zgodnie z postępem wiedzy medycznej;
udzielanie specjalistycznej pomocy medycznej w stanach nagłych z uwzględnieniem specyfiki wojska;
kształcenie przeddyplomowe, podyplomowe lekarzy wojskowej służby zdrowia we wszystkich specjalnościach;
działalność naukowo-badawcza w dziedzinie medycyny klinicznej, organizacji ochrony zdrowia wojsk i nauk biomedycznych z uwzględnieniem potrzeb wojskowej służby zdrowia;
konsultacje wysokospecjalistyczne udzielane terenowym placówkom wojskowej służby zdrowia.
Dziś Wojskowy Instytut Medyczny Państwowy Instytut Badawczy (centralny szpital kliniczny MON) nazywany „szpitalem przy Szaserów”, należy do największych, wieloprofilowych, o najwyższym stopniu referencyjności, akredytowanych placówek ochrony zdrowia w Polsce. Posiada akredytację Ministra Zdrowia oraz systemy zarządzania jakością w zakresie normy ISO i AQAP. Szpital zajmuje ponad 22 hektary, a łączna powierzchnia budynków, to 120 tys. m². Co roku blisko 3 tysiące pracowników z 44 klinik, oddziałów i zakładów, niesie pomoc około 100 tysiącom pacjentów. Poprzez kolejne inwestycje WIM zwiększa kompleksowość udzielanych świadczeń medycznych.
Zgodnie ze światowymi trendami Klinika Onkologii leczy głównie w trybie ambulatoryjnym. Ośrodek Chemioterapii Dziennej dysponuje nowoczesną bazą, a dzięki wprowadzeniu przenośnych pomp wielogodzinne wlewy chemioterapii są prowadzone bez potrzeby hospitalizacji. Chorzy mogą korzystać z systemu zapobiegającemu wypadaniu włosów. Uzyskana akredytacja Breast Unit [brest junit] potwierdza kompleksowość świadczeń dla chorych z rozpoznaniem raka piersi. Zakład Radioterapii wyposażony jest w linię terapeutyczną z trzema najnowszymi aparatami do napromieniania. Umożliwia to zastosowanie w sposób precyzyjny i bezpieczny najnowszych technik radioterapii.
W Laboratorium Onkologii Molekularnej i Terapii młodzi naukowcy wykorzystując techniki biologii molekularnej i komórkowej, realizują innowacyjne projekty badawcze. Naukowcy w laboratoriach skupiają się na poznaniu wpływu niedotlenienia na przebieg schorzeń, w szczególności nowotworowych. Starają się zrozumieć biologiczne podłoże chorób, aby opracować nowe terapie.
Pracownia Symulacji Medycznej jest jedną z najnowocześniejszych w Polsce. Służy podnoszeniu kompetencji personelu medycznego służb mundurowych. Na szkoleniach wykorzystywane są nowoczesne symulatory pacjenta. Fantomy odtwarzają fizjologiczne reakcje organizmu, reagują na wstrząs krwotoczny, zatrzymanie krążenia, odmę, procedury ratunkowe i podawane leki. Wszystko monitoruje komputer i instruktorzy ukryci za weneckim lustrem. Sprzęt wykorzystywany w pracowni można bez problemu przenosić tak, aby szkolenia realizować na poligonie lub w jednostce wojskowej.
Pacjentami Kliniki Psychiatrii, Stresu Bojowego i Psychotraumatologii są żołnierze wojska polskiego, weterani misji zagranicznych, funkcjonariusze pozostałych służb mundurowych oraz osoby cywilne, które brały udział z traumatycznych zdarzeniach. Praca całego zespołu kliniki wpływa na wysoką skuteczność procesu leczniczego. W diagnostyce i terapii wykorzystuje się najnowsze narzędzia jak zestaw testów wiedeńskich czy wirtualną rzeczywistość. W ramach terapii zajęciowej pacjenci chodzą do kina, teatru, na koncerty, biorą udział w zajęciach sportowych oraz spędzają czas przy ognisku w przyklinicznym ogrodzie.
Jedną z najnowszych inwestycji WIM jest kilkunastoosobowa komora hiperbaryczna. Dzięki wieloprofilowej współpracy ze Szpitalnym Oddziałem Ratunkowym oraz Kliniką Kardiochirurgii WIM możliwe było wdrożenie pierwszego na świecie, skutecznego leczenia podtrzymującego życie z wykorzystaniem krążenia pozaustrojowego oraz terapii hiperbarycznej w chorobie dekompresyjnej.
W Klinice Kardiochirurgii przeprowadzanych jest ok. 600 operacji serca oraz dużych naczyń. Leczymy także chorobę wieńcową i zaburzenia rytmu serca wykorzystując metodę endoskopowej ablacji z jednoczasowym zamknięciem uszka lewego przedsionka. Zespół Kliniki rozwija techniki małoinwazyjne, które stanowią 30 procent wszystkich operacji. Nowoczesne, pełne leczenie przy zastosowaniu technik oszczędzających, daje choremu możliwości szybkiego powrotu do codziennych czynności. Jako jedyny podmiot kardiochirurgiczny wykonujemy operacje na bijących sercu bez zastosowania kosztownego i obciążającego pacjenta krążenia pozaustrojowego u 98% pacjentów z pełną rewaskularyzacją wieńcową.
Zespół kardiologów inwazyjnych wykonuje zabiegi TAVI, czyli przezskórne implantacje protezy zastawkowej u chorych z ciasnym zwężeniem zastawki aortalnej a także inne zabiegi strukturalne jak przezskórne zamykanie ubytków w przegrodzie międzyprzedsionkowej i zamykanie uszek przedsionków. Są to zabiegi nie wymagające otwarcia klatki piersiowej i dzięki temu, już następnego dnia po operacji, pacjent może opuścić szpital. Leczymy pacjentów z zawałem serca, a także wykonujemy najtrudniejsze zabiegi udrożnienia przewlekle zamkniętych tętnic wieńcowych. U pacjentów ze stabilną chorobą wieńcową diagnozujemy obecność zwężeń, wykorzystując najnowocześniejsze techniki jak usg śródnaczyniowe – IVUS czy obrazowanie przy pomocy promienia świetlnego – OCT. W pracowni Elektrofizjologii diagnozujemy i leczymy pacjentów z zaburzeniami rytmu i przewodzenia. Są to z jednej strony pacjenci z bardzo wolną pracą serca i im wszczepiamy stymulatory serca, które normalizują czynność i chronią przed nagłymi zwolnieniami jego pracy. Z drugiej strony leczymy chorych z szybką pracą serca, czyli arytmią, im wykonujemy zabiegi ablacji, które polegają na odszukaniu ogniska arytmii, a następnie jego zniszczeniu.
Oddział Kliniczny Chirurgii Plastycznej, Rekonstrukcyjnej i Leczenia Oparzeń jest jedynym na Mazowszu oraz jednym z siedmiu w kraju, akredytowanych ośrodków leczenia oparzeń. Stosujemy najnowocześniejsze technologie w leczeniu ran oparzeniowych. Prowadzimy badania nowych materiałów czasowego pokrycia ran zarówno w zastosowaniach klinicznych jak i przydatności dla chirurgii polowej czasu wojny. Kluczowym osiągnięciem badawczo-wdrożeniowym jest opracowanie metody leczenia operacyjnego rany oparzeniowej z zastosowaniem opatrunku przeciwkrwotocznego Tromboguard.
Klinika Okulistyki jest krajowym liderem w chirurgicznym leczeniu chorób oczu. Rocznie nasi lekarze wykonują powyżej 3.000 zabiegów zaćmy, 600 operacji jaskry, 600 witrektomii w schorzeniach siatkówki oraz 4.000 iniekcji w leczeniu torbielowatego obrzęku plamki cukrzycy oraz zwyrodnienia plamki związanej z wiekiem. Specjalizujemy się w chirurgii małoinwazyjnej jaskry, witrektomii w technikach 3D oraz chirurgii aparatu ochronnego oka. Rozwijamy również transplantację rogówki. Klinika pełni też funkcję okulistycznego centrum urazowego, co wymaga pełnych kompetencji zespołu.
Wojskowy Instytut Medyczny Państwowy Instytut Badawczy jest fragmentem dziejów bogatej historii Szpitala na Szaserów. Sądzić można, iż w następnych latach Wojskowy Instytut Medyczny Państwowy Instytut Badawczy z Centralnym Szpitalem Klinicznym Ministerstwa Obrony Narodowej będzie nadal leczyć i udzielać pomocy medycznej na wysokim poziomie. Powinien być kontynuowany postęp w wysokospecjali-stycznej diagnostyce i lecznictwie, kształcenie podyplomowe lekarzy, w tym lekarzy wojsko-wych winno być coraz bardziej efektywne, a prace naukowo-badawcze dalej rozwijane. Instytucja ta powinna dalej dobrze służyć całemu społeczeństwu.